Geografische aanduidingen

Geografische aanduidingen uitgelegd

Met geografische aanduidingen bescherm je de namen van streekproducten. De bescherming is gebaseerd op waar het product vandaan komt, of op een traditioneel recept of ambacht. Streekproducten zijn bijvoorbeeld landbouwproducten, voedingsproducten, dranken of ambachtelijke producten uit een bepaalde streek. Deze producten kunnen de naam gebruiken van het gebied waar ze vandaan komen. 

Soorten bescherming

Er zijn verschillende geografische aanduidingen.

Beschermde oorsprongsbenaming (BOB)

De BOB is voor producten die volledig worden gemaakt, verwerkt en bereid in een bepaald gebied, volgens een vastgelegde en gecontroleerde werkwijze. Producten met een BOB zijn bijvoorbeeld:

• Noord-Hollandse Gouda;
• feta;
• gorgonzola;
• prosciutto di Parma (parmaham). 

Beschermde geografische aanduiding (BGA)

De BGA is voor producten die worden geproduceerd, verwerkt of bereid in een bepaald gebied. Er is een verband tussen de eigenheid of de bekendheid van het product en de plek waar dat vandaan komt. Producten met een BGA zijn bijvoorbeeld:

• Westlandse druif;
• Gouda Holland;
• Danablu;
• Ardenner ham;
• schwarzwalderschinken.
• Nederlandse provincies hebben een BGA voor de wijn die er geproduceerd wordt.  

Gegarandeerd traditionele specialiteit (GTS)

GTS verwijst niet naar de herkomst van het product, maar naar de traditionele productsamenstelling of productiemethode. Traditioneel betekent hier dat het product minimaal 30 jaar hetzelfde aangeboden wordt op de EU-markt. Voorbeelden van producten met een GTS zijn:

• boerenkaas;
• basterdsuiker;
• Hollandse nieuwe;
• suikerstroop;
• mozzarella;
• pizza napoletana;
• jámon serrano.

Bescherming van geografische aanduidingen voor industriële producten (CIGIR)

Vanaf 1 december 2025 is er een nieuwe variant voor ambachtelijke en industriële producten: de CIGIR. Voor CIGIR moeten makers moeten een verband kunnen aantonen tussen de kwaliteiten of reputatie van het specifieke product en de plek waar dat wordt geproduceerd.  

Geldigheidsduur

De bescherming is in principe oneindig, zolang je de jaarlijkse controles na de registratie laat doen.

Kosten

Er zijn geen kosten voor het aanvragen van Europese bescherming. Als je een product hebt geregistreerd, heb je wel kosten voor een jaarlijkse controle. 

Recht krijgen

Je registreert de BOB, BGA of GTS bij de Adviescommissie geografische aanduidingen bij RVO.  

De CIGIR registreer je vanaf 1 december 2025 bij het EUIPO.